RadioPolska.pl - Jeszcze więcej radia!

Jeszcze więcej radia!

Od 1. lipca br. zaczęła w Polsce obowiązywać rekomendacja ITU BS.412-9. Z punktu widzenia słuchacza zmiana przekłada się przede wszystkim na obniżenie odczuwanej głośności odbieranych audycji, co wynika z ograniczenia skutecznej wartości dewiacji sygnału modulującego nadajnik w paśmie UKF-FM. Celem wprowadzonej regulacji jest zmniejszenie efektu wzajemnego zakłócania się stacji radiowych pracujących na sąsiednich częstotliwościach. Zmniejszenie (średniego) wymodulowania nadajnika przekłada się na zajmowanie węższego wycinka widma w eterze. W rezultacie ma to prowadzić do poprawy odbioru i zwiększenia zasięgu w obszarach, w których był on ograniczony przez zakłócenia od innych nadajników, a także w terenach górskich poprzez zmniejszenie zniekształceń spowodowanych poprzez odbiór wielodrogowy. Efektem ubocznym jest nieco większa podatność na chwilowe zaniki sygnału podczas odbioru w ruchu, np. w samochodzie.

Dotychczas główne parametry emisji w paśmie UKF-FM określane były poprzez moc promieniowaną, częstotliwość oraz maksymalną dewiację (równą ±75 kHz). Rekomendacja wprowadza nowy parametr tzw. "moc multipleksu", wyrażaną w jednostce "dBr". Są to decybele względem pewnego ustalonego poziomu odniesienia - stąd w nazwie "r" od ang. "reference level". Poziomem odniesienia (0 dBr) jest moc sygnału sinusoidalnego powodującego dewiację ±19 kHz (mówimy o mocy zespolonego sygnału stereofonicznego m.cz. podawanego na modulator, ale nie o mocy w.cz. sygnału podawanego na antenę). W Polsce, pod wpływem nacisków ze strony nadawców, przyjęto ograniczenie na poziomie +3 dBr, co przekłada się na skuteczną wartość dewiacji ±27 kHz (w Niemczech i Czechach obowiązuje limit 0 dBr). Rekomendacja definiuje także sposób pomiaru nowego parametru - aby określić jego wartość należy przez 60 sekund uśredniać wartość chwilowej dewiacji, uzyskany wynik podzielić przez poziom odniesienia i wyrazić w mierze logarytmicznej (dBr).

Dlaczego będzie ciszej? Dotychczas nadawcy powszechnie instalowali na wejściu nadajnika zaawansowane urządzenia przetwarzające sygnał przychodzący ze studia, tzw. procesory emisyjne. Urządzenia te realizowały wiele funkcji, wśród których było przestrzeganie maksymalnej dopuszczalnej dewiacji. Z reguły większość nadawców konfigurowała urządzenia w taki sposób, aby przez możliwie jak najdłuższy czas dewiacja zbliżona była do limitu, co przez słuchaczy odbierane było w postaci przekazu o stabilnym i wysokim poziomie głośności (zwłaszcza w porównaniu do nielicznych już dziś nadawców niekorzystających z takich rozwiązań). Efektem ubocznym tego procesu jest tzw. kompresja dynamiki przekazywanych treści, co m.in. zaburza kompozycje utworów należących do niektórych gatunków muzyki, np. muzyki klasycznej. Wprowadzenie w życie rekomendacji ITU BS.412 oznacza zmniejszenie wartości średniej dewiacji, a tym samym wyraźne zmniejszenie odczuwalnej głośności. Może - choć nie musi - przyczynić się także do poprawy brzmienia poprzez zmniejszenia stopnia kompresji dynamiki.

Stacje Polskiego Radia były jednymi z nielicznych, które wprowadziły ograniczenie wiele miesięcy przed ostatecznym terminem. Większość komercynych nadawców konfigurowała swoje procesory dźwięku kilka dni lub godzin przed oficjalnym terminem, a niektórzy nadal przekraczają normę. Jak informują słuchacze na naszym forum, niektóre nadajniki tych samych stacji mają różny poziom głośności. Aktualnie sytuacja jest rozwojowa, nadawcy będą prawdopodobnie poprawiać w najbliższych dniach brzmienie poszczególnych nadajników.


Comments

ścigany *.free.aero2.net.pl 01-07-2015 12:20

Na pierwszy ogień typuję do skręcenia na modulacji RM z Kutna 88,3MHz. Zakłóca Nostalgię z Warszawy 88,4MHz.

łukasz *.play-internet.pl 01-07-2015 12:35

We Włocławku można się nieźle wystraszyć przełączając radio na 107,6. Radio HIT bez zmian...

Pająk *.galatea.pl 01-07-2015 13:56

W Łodzi albo Złote Przeboje (101,3) przycichły albo Plus (101,3) się pogłośnił, ciężko mi się zorientować tak na słuch. Najgłośniejszą stacją jest obecnie u nas Muzo (102,3), które ciężko słuchać.

Xy *.warszawa.vectranet.pl 01-07-2015 15:28

Czy Victoria Łowicz nadal tak mordę drze? Kuriozalne jest (było?) to, że ten jeden nadajnik był dużo głośniejszy od pozostałych, przez co mobilne słuchanie tej stacji z włączoną funkcją AF było mówiąc delikatnie irytujący...

Rychu *.satfilm.net.pl 01-07-2015 18:44

Łukasz ma racje, we Włocławku Hit gra bardzo głośno, podobnie jest z Victorią na 103,5 w Łowiczu. Na moje ucho za głośno nadaje jeszcze Radio PiK w Bydgoszczy na 100,1. Reszta stacji chyba ok.

Kamilx *.47.16.203 01-07-2015 19:31

Jak jest z nadajnikami w Białymstoku? Wszystkie ciszej nadają?

Abc *.play-internet.pl 01-07-2015 23:19

@Rychu,
Radio PiK na 100,1 MHz z Bydgoszczy wcale nie nadaje za głośno, w zasadzie prócz RMF-ki i ZET-ki, to wszystkie pozostałe stacje z nadajnika RTCN Bydgoszcz *Trzeciewiec* nadają z dobrą głośnością (może nawet ciut za cicho - chyba że poprawili), no i naprawdę z bardzo dobrą jakością dźwięku. Jeśli masz okazję to dostań się w obszar zasięgu Chwaszczyna, to dopiero zobaczysz, że nazwa jest adekwatna do poziomu i "jakości" tego obiektu (jest to jeden z gorszych RTCN-ów jakie słyszałem no i niestety na co dzień kaleczy mi słuch...

Konrad *.133.c72.petrotel.pl 02-07-2015 09:09

Mam wrażenie, że niektórzy nadawcy mylą pojęcie maksymalnej "mocy" MPX 3dBr ze średnią 3dBr…

Konrad *.133.c72.petrotel.pl 02-07-2015 09:11

@Abc:
Oczywiście PiK 100,1 jest ponad 3dBr. Tutaj nie mam żadnych wątpliwości. 100,3 i 106,9 jest OK, ale te nadajniki wcześniej też były ciszej. Ale to nie tylko PiK z Polskie Radia idzie za głośno…

Lukas *.239.250.177 04-07-2015 11:43

jakoś nie podoba mi się brzmienie RMF i Zet po zmianach, nie mogli zmienić ustawień na limiterze? Wiem że dynamika wcześniej była mała, ale zauważyłem gorszy odbiór podczas jazdy samochodem, wcześniej nie było problemów. Obecnie basy i wysokie tony są jakby twarde dla uszu, wcześniej kompresor pompował i dźwięk jakby bardziej miękki był dla uszu ;)

Patryk-wroclaw *.adsl.inetia.pl 06-07-2015 23:18

Tę "miękkość" uzyskiwano zapewne przez podkręcenie pod korek dewiacji klipperami do przepisowych 75 kHz, co teraz nie jest konieczne aż tak. Mamy bowiem więcej miejsca na ten "oddech" sygnału w miejscach transjentowych (na szczytach), bo wszystko jest ciszej.
Teraz wreszcie słychać, że radiowe procesory mają taki parametr jak "Atak"
Poza tym nie wiem, czy tych szczytowych momentów nie uwypukla również do tego celu przystosowany limiter BS-412-9.
Niektóre procesory mają taką gotową funkcję. Kwestia jej ustawienia.

By the way, Czy umie ktoś wyjaśnić, co konkretnie odpowiada za czasowe rozmycie transjentów charakterystyczne dla modulacji słowackich stacji UKF?

Pozdrawiam

Mirek *.235.154.23 23-07-2015 08:28

Swietny artykul!


Posting comments after three months has been disabled.