W 2015 roku na polskim rynku zaczęła się ukazywać licząca 46 tomów seria „Kronika PRL 1944-1989”. Początkowo kolejne zeszyty ukazywały się co dwa tygodnie, ale po wydaniu dziesiątego na prośbę Czytelników zmieniono cykl wydawniczy na miesięczny. Według pierwotnych założeń tom 32 w całości poświęcony miał być radiu. Plan uległ jednak zmianie i na początku marca br. do kiosków oraz księgarń w całej Polsce trafił tom 31 – „Prasa i radio”. Z punktu widzenia miłośników wynalazku Marconiego, Popowa, Tesli i Landell de Moury to modyfikacja na minus, bowiem stron poświęconych gazetom jest o wiele więcej. Część radiowa zamyka się w rozdziałach „Radio w latach 1944-1947” (cztery akapity), „Radio w latach 1948-1956” (dziewięć akapitów), „Radio w okresie gomułkowskim 1956-1970” (siedem akapitów), „Radio BBC, Głos Ameryki, Madryt i Wolna Europa” (sześć akapitów) oraz kilku wzmiankach w rozdziałach „Dekada Gierka 1970-1980”, „Prasa i radio w statystyce w latach 1970-1980”, „Sierpień ’80 i jego skutki dla prasy i radia”, „Media w okresie stanu wojennego i po jego zniesieniu”, „Media niezależne i drugiego obiegu”, „Lata 1986-1989”, „Prasa i radio w statystyce w latach osiemdziesiątych” – w sumie wszystko zmieściłoby się na siedmiu stronach plus wkładka z kilkoma zdjęciami.
Już same tytuły rozdziałów mówią, że dla autorki najważniejsza była polityka. Pod hasłem „Radio w okresie gomułkowskim 1956-1970” jest więc wzmianka o czystce w Komitecie do spraw Radia i Telewizji z roku 1968 czy transmisji przemówienia Cyrankiewicza w roku 1970… a nie ma ani słowa o utworzeniu Programu III Polskiego Radia! Ten pojawia się w jednym akapicie w rozdziale „Media w okresie stanu wojennego i po jego zniesieniu”, gdy mowa jest o tym, że uruchomiona została lista przebojów prowadzona przez Marka Niedźwieckiego. Iwona Kienzler nie odnotowała również faktu istnienia masztu w Konstantynowie! Jedyny wątek poświęcony radiu w rozdziale opisującym lata 1970-1980 dotyczy zagłuszania Radia Wolna Europa i pracy kapitana Czechowicza tamże. Ponadto całkowicie skupiła się na rozgłośniach ogólnopolskich i emigracyjnych, nie wspominając nawet o programie stacji regionalnych, a spośród emitowanych w PRL-u audycji oprócz wspomnianej listy przebojów wymieniła jeszcze „Falę 49” i „Falę 56” – ani słowa nie tylko o „Studiu stereo” czy „Wieczorze płytowym”, ale nawet o „Lecie z radiem” i „Sygnałach dnia”! Do listy tego, czego w książce nie ma dochodzi jeszcze równie długa lista błędów merytorycznych. Poniżej krótka analiza jednego tylko fragmentu.
Od stycznia 1945 roku funkcjonowanie rozpoczęła rozgłośnia w Krakowie i Bydgoszczy, zaś w marcu – w Poznaniu. Od 1946 roku emitowanie programów rozpoczęła rozgłośnia we Wrocławiu (programy nadawano za pośrednictwem radiostacji w Gliwicach), Toruniu, Łodzi i Szczecinie. W zniszczonej Warszawie transmisje radiowe początkowo nadawano z Pragi, a od kwietnia 1945 roku retransmitowano je już z lewobrzeżnej części miasta.
Nasuwa się pytanie czy tworząc tę listę autorka miała na myśli radiowęzły czy stacje nadawcze. Wzmianka o Toruniu i stacji radiostacji w Gliwicach sugeruje eter, ale czy na pewno? Poza tym w spisie pominęte zostały dwa dość wcześnie uruchomione ośrodki – w Katowicach i Gdańsku. Spójrzmy na źródła:
- Kraków. Tu wszystko się zgadza. W dniu 28 stycznia 1945 r. o godzinie 24.00, nadała ona pierwszy komunikat do dyrekcji PR, wówczas z siedzibą w Lublinie (za „Historia radiofonii i telewizji w Polsce” Stanisława Miszczaka),
- Bydgoszcz. Władze Polskiego Radia powołały 8 marca Pomorską Dyrekcję Okręgową z siedzibą w Bydgoszczy (za http://www.radiopik.pl/26,5,historia). Czyli nie w styczniu… Co prawda w Bydgoszczy, już 20 dni po wyzwoleniu, nadawano kilka razy dziennie komunikaty przez głośniki znajdujące się po prawej stronie Brdy (za „Polskie Radio na Pomorzu i Kujawach 1935-2005”), ale to również nie styczeń…
- Poznań. Już 2 marca 1945 r. nadała ona pierwszą audycję przekazaną przez sieć głośników ulicznych […] Oficjalne otwarcie rozgłośni i stacji nadawczej odbyło się 3 czerwca 1945 r. (za „Historia radiofonii i telewizji w Polsce” Stanisława Miszczaka). Zatem jeśli chodziłoby o radiowęzeł wszystko byłoby w porządku, ale…
- Wrocław. Już w lipcu 1946 r. z rozgłośni kablem przez radiostację w Gliwicach nadano pierwszą próbną audycję, by sprawdzić działanie urządzeń amplifikatorni (za „Tu Polskie Radio Wrocław” Heleny Małachowskiej). Warto podkreślić, że mowa jest tu o jednej audycji celem sprawdzenia aparatury (Wrocław był poza zasięgiem stacji gliwickiej), autorka sugeruje stałą emisję…
- Toruń. Toruń uczestniczył w programie bydgoskim już od połowy lipca 1945 roku, ale dopiero 25 listopada nastąpiło oficjalne otwarcie Studia Polskiego Radia w Toruniu (za „Polskie Radio na Pomorzu i Kujawach 1935-2005”). W kwietniu 1946 r. podjęto decyzję o odbudowie stacji. Odezwała się ona mocą 24 kW w dniu 26 października 1947 r. (za „Historia radiofonii i telewizji w Polsce” Stanisława Miszczaka). Tu mamy program od 1945, a nadajnik od 1947… żaden przypis nie wyjaśnia skąd autorka wzięła rok 1946,
- Łódź. Rok 1945. 21 stycznia w opuszczonej prywatnej kamienicy przy al. Kościuszki 40 powstaje, pod kierunkiem inżynierów Wacława Gawrońskiego i Bernarda Klimaszewskiego, prowizoryczna radiowęzłowa amplifikatornia (za „Barwny świat mikrofonu – wspomnienia radiowców”). Odbudowana rozgłośnia odezwała się po raz pierwszy na swojej antenie 29 września 1945 r., a oficjalne jej otwarcie nastąpiło 21 października 1945 r. (za „Historia radiofonii i telewizji w Polsce” Stanisława Miszczaka). Zatem zarówno radiowęzeł, jak i stacja nadawcza uruchomione zostały w roku 1945. Skąd rok 1946?
- Szczecin. Próbne nadawanie programu rozpoczęła stacja w nocy z 22 na 23 grudnia 1945 r. na fali o długości 216,8 m (za „Historia radiofonii i telewizji w Polsce” Stanisława Miszczaka). 25 grudnia 1945 r. w samo południe z głośników można było usłyszeć głos spikerki Jadwigi Helbingowej: Halo, tu mówi Szczecin! (za „Zniewolony eter” Pawła Szucla). Ponownie pojawia się pytanie skąd rok 1946?
- Warszawa: W niespełna miesiąc później (5 kwietnia 1945 r.) uruchomiono w stolicy radiowęzeł dużej mocy (1000 W) w hotelu Polonia, mieszczący się przy Al. Jerozolimskich (za „Historia radiofonii i telewizji w Polsce” Stanisława Miszczaka). Studio Polskiego Radia pozostało jednak przy Targowej do 19 sierpnia 1945 roku, kiedy to przeniosło się w ówczesną al. Stalina.
Te 25 zł można zagospodarować zdecydowanie lepiej…
Comments
There are no comments