„Tu – Warszawa! Dzieje Radiostacji Powstańczej Błyskawica”

Stanisław Zadrożny

„Błyskawica” to nazwa stacji nadawczej, za pośrednictwem której podczas Powstania Warszawskiego nadawane były zarówno audycje przygotowywane przez powołaną do tego celu komórkę Armii Krajowej, jak i – w innych godzinach – te tworzone przez konspiracyjny zespół Polskiego Radia. Z perspektywy czasu wielu osobom oba te programy zlewają się w jeden. Takiemu wrażeniu sprzyja fakt, że ukazująca się w kraju literatura – książki „Tu mówi Powstańcza Warszawa” Macieja Józefa Kwiatkowskiego i „Polskie Radio w powstaniu warszawskim 1944 r.” Lecha Wyszczelskiego – skupia się na pracy jednej z tych początkowo skonfliktowanych ekip. Tymczasem wiele lat przed tymi publikacjami, bo już w roku 1964… ale na emigracji, w Londynie, ukazały się wspomnienia Stanisława Zadrożnego, dowódcy radiostacji „Błyskawica”, prezentujące ten drugi punkt widzenia. Opisywana historia zaczyna się na długo przed wybuchem Powstania, w momencie kiedy autor wciągnięty został do konspiracji z zadaniem zorganizowania komórki radiowej. Będący nie tylko świadkiem, ale i kreatorem wydarzeń Zadrożny wyjaśnił m.in. skąd wzięła się nazwa „Błyskawica”, co działo się pomiędzy 1 a 8 sierpnia 1944 roku oraz jakie wydarzenie finalnie doprowadziło do uruchomienia uszkodzonej radiostacji. Pisał także o zespole przygotowującym wojskowe audycje oraz o kolejnych miejscach, w których opracowywane były reportaże i dziennik walczącej stolicy. Zdradził też niezrealizowane przed kapitulacją plany dotyczące poprawy stabilności pracy radiostacji.

W publikacji nie zabrakło również zapisów nadanych przez „Błyskawicę” wojskowych audycji… ale też fragmentów programów „fałszywej Błyskawicy” – uruchomionej przez Niemców dywersyjnej radiostacji, która miała obniżyć morale Polaków walczących na froncie włoskim. To również bardzo plastyczny opis zniszczonej Warszawy – zniszczonej fizycznie, ale i psychicznie – popełniony przez jednego z uczestników tamtych wydarzeń. Książka ta niewątpliwie uzupełnia obraz przedstawiony we wspomnianych wyżej opracowaniach i dodaje wiele cennych szczegółów, o których mogło wiedzieć jedynie kierownictwo radiostacji.