„Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945-1989”

Paweł Szulc

„Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945-1989” to zupełnie inne podejście do historii radiofonii od tego, do którego przyzwyczaił nas Maciej Józef Kwiatkowski czy Stanisław Miszczak. Paweł Szulc niemal całkowicie pomija w nim kwestie artystyczne, techniczne ograniczając do niezbędnego minimum, skupia się natomiast na tym, o czym wymienieni wyżej autorzy praktycznie nie pisali – propagandowej roli radia. Patrzenie na Radio Szczecin przez pryzmat polityki rzutuje między innymi dość zaskakującym spisem rozdziałów – nie znajdziemy w nim faktów charakterystycznych czy ważnych z punktu widzenia rozgłośni, a wydarzenia zmieniające PRL. W efekcie dostajemy analizę wpływu na radio takich wydarzeń jak śmierć Stalina czy strajki na Wybrzeżu, a nie uruchomienie nadajnika UKF czy stereofonii. Nie można jednak autorowi odmówić pracy włożonej w przygotowanie opracowania. Znalazło się tu miejsce na takie ciekawostki jak uruchomienie ekspozytury Polskiego Radia Szczecin na Morzu Północnym czy nadawanej z obiektu w Tychowie audycji „Dla tych co na morzu”. Wiele uwagi autor poświęcił także kwestiom kadrowym.

Takie podejście, choć zaskakujące, z każdym kolejnym rozdziałem broniło się. Opisywane audycje czy sytuacje personalne wpasowywały się w wyznaczone innymi wydarzeniami ramy czasowe… ale do czasu. W pewnym momencie książka staje się w zasadzie podręcznikiem do WOS-u opisującym jak Radio Szczecin reagowało (lub nie) na przytoczone wydarzenia. Pewnym apogeum tego podejścia jest czterostronicowy opis założenia Uniwersytetu Szczecińskiego, w którym rola Radia Szczecin sprowadza się do kilku zdań typu: „W radiu rozmawiano o przyszłym uniwersytecie z kadrą naukową ośrodków akademickich z całej Polski” (i dalej lista nazwisk i instytucji) czy „Zainteresowanie Polskiego Radia Szczecin Uniwersytetem Szczecińskim nie wygasło wraz z inauguracją działalności. Rektor uczelni wielokrotnie pojawiał się na antenie radiowej i opowiadał o kłopotach w skompletowaniu kadry akademickiej, otwieraniu nowych katedr i wydziałów czy pozyskiwaniu studentów”. Ciekawa lektura mówiąca dużo o Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.