O pierwszych dniach funkcjonowania stacji nadawczej Polskiego Towarzystwa Radjotechnicznego w zasadzie wiadomo niewiele. Gazety nie drukowały jeszcze ramówek ani – co w prasie branżowej stało się później regułą – recenzji wyemitowanych audycji. Jedyny ślad to opis różnie datowanych audycji inauguracyjnych. O relacji „Gazety Szamotulskiej” pisaliśmy już 31 stycznia. Dziś zajrzyjmy do „Expressu Porannego” z 3 lutego 1925 roku.

Aby zbadać jakość tej stacji wczoraj o godz. 6 m. 15 wiecz. odbył się przy udziale zaproszonych artystów opery warszawskiej próbny koncert radjofoncizny. Próba dała rezultat świetny. Rozpoczęto ją Hymnem narodowym i słowem wstępnem. Właściwy program obejmował „Pieśni ludowe polskie” wykonane przez kwintet solowy złożony z artystów pp.: [Adama] Dobosza, [Aleksandra] Michałowskiego, [Gustawa] Iwaszkiewicza [Iwo – przyp. KS], [Zygmunta] Tokarskiego i [Kazimierza] Skoczylasa, pieśń „Polały się łzy” Paderewskiego oraz arję z Madame Butterfly, odśpiewaną przez solistkę Opery p. [Marię] Budziszewską, „Arję” Mozarta i „Agnus Dei” wykonane na wiolonczeli przez p. [Karola] Stromengera. Na zakończenie odczytano komunikat prasowy PAT’a.

Tego samego dnia „Kurjer Polski” relacjonował już dwie audycje, w których wystąpili m.in. pp. Stanisława Argasińska-Chojnowska i p. Adam Dobosz śpiewając pieśni Niewiadomskiego, Szopskiego, Moniuszki, Karłowicza i Noskowskiego. Niemal identycznie brzmiący tekst ukazał się tydzień później – 10 lutego – w „Kurjerze Wileńskim” i „Polsce Zachodniej” oraz 13 lutego w „Dzienniku Poznańskim”.

W tym ostatnim dniu „Kurjer Polski” drukował już zaktualizowaną wersję tej notatki:

W program wchodzą: śpiewy solowe, występy solowe skrzypiec, wiolonczeli, fortepianu, klarnetu, recytacje, występy zespołów orkiestralnych, odczytywanie komunikatów PAT, komunikatu państwowego instytutu meteorologicznego. Dotychczas brało udział w audycjach wielu znanych artystów, między innymi p. Agrasińska-Choynowska, p-na [Janina] Dzierzbicka, p. Dorosz [Dobosz – przyp. KS], p. [Aleksander] Janowski, p. [Aleksander] Michałowski, trio Wiłkomirskich, p. [Róża] Benzefowa, prof. [Wincenty] Sznapper i inni.

Maciej Józef Kwiatkowski uzupełnił tę listę o panią/pana Szeller, Lidię Kmitową oraz Władysława Walentynowicza i jego trio.

Walentynowicz tak przedstawił swój występ Maciejowi Józefowi Kwiatkowskiemu:

Zdarzyło się to bodaj w trzeciej audycji. Miała grać Zofia Rabcewiczowa, ale z jakichś powodów nie przyszła. Dyr. Rudniewski, który opiekował się całością programu, zaproponował mi zagranie paru utworów na fortepianie. Chociaż byłem tą propozycją zaskoczony, nie odmówiłem i zagrałem dwa utwory Chopina. Mazurek b-moll z op. 7 [w cyklu czterech Mazurków nie ma b-moll – jest B-dur, a-moll, f-moll i As-dur – przyp. KS] i Polonez d-moll. Pomimo, że grać było trudno, bo pedały u fortepianu były skasowane z powodu, że jakoby używanie prawego pedału zamazywało ostrość odbioru – udało mi się zagrać poprawnie. Był to mój pierwszy recital fortepianowy nadany z polskiej rozgłośni.

Szerzej o kulisach ówczesnej pracy przy mikrofonie napiszemy w jednym z kolejnych odcinków.

Pierwszy ogólny program wydrukowany został przez „Kurjer Polski” 8 lutego 1925 roku. Zawierał on dwie pozycje – „Koncert” i „Komunikaty Polskiej Agencji Telegraficznej”. Podobnie było w kolejnych dniach. 11 lutego do drukowania równie ogólnego programu na dany dzień przystąpił „Express Poranny”. Dwa dni później rozpiska uzupełniona została o zaproszonych wykonawców. Po tygodniu – 19 lutego – do prasy drukującej bardziej szczegółowy program radiowy dołączyła „Rzeczpospolita” i „Dziennik Poznański”, a wkrótce również „Robotnik” i „Polska Zbrojna”. Ramówki z poszczególnych tytułów nie zawsze były ze sobą zgodne. Dziś – z perspektywy stu lat – często trudno wyrokować która z gazet miała rację.

Ilustracja tytułowa: Kwartet Walentynowicza w studiu próbnej stacji PTR

Źródło ilustracji tytułowej: „Antena” 4/1939