Kilka dni temu pisaliśmy o rozpoczynających się 2 marca prywatnych kursach dla miłośników radiotechniki organizowanych w budynku gimnazjum Rocha Kowalskiego. Przypomnijmy, były to trzy spotkania tygodniowo po dwie godziny przez około trzy miesiące – łącznie plus minus 78 godzin. Niezależnie od nich już od września 1923 roku prowadzone były Państwowe Kursy Radiotechniczne organizowane przy Państwowej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. Już w pierwszym sezonie zorganizowano dwa cykle zajęć, o których „Kurjer Warszawski” z 17 września 1923 roku pisał tak:

Kurs radjomechaników, mający na celu kształcenie mechaników do obsługi i remontu wszelkich urządzeń radjotechnicznych. Nauka roczna w godzinach popołudniowych. Warunki przyjęcia: 4 klasy szkoły średniej ogólnokształcącej lub pełna szkoła powszechna lub rzemieślnicza. Od kandydatów nie posiadających tych kwalifikacji wymagana jest conajmniej dwuletnia praktyka w zawodzie mechanicznym lub elektromechanicznym i sprawdzający egzamin wstępny, stwierdzający umiejętność czytania i poprawnego pisania po polsku oraz znajomość czterech działań arytmetycznych nad liczbami całemi i ułamkami.

Ogólny kurs radjotelegrafji i radjotelefonji. Kurs ma na celu szerzenie wiedzy radjotechnicznej. Warunki przyjęcia na kurs bez różnicy płci: sześć klas szkoły średniej ogólnokształcącej. Nauka w godzinach popołudniowych 6-8 miesięcy.

Ten ostatni finalnie zakończył się w marcu 1924 roku. Pół roku później zorganizowano już trzy kursy. Tak o nich pisał „Przegląd Elektrotechniczny” z 1 września 1924 roku:

Kurs dla Radjotechników i Kurs dla Radjotelegrafistów: kandydaci do obu zawodów przechodzą początkowo naukę wspólnie na „Przygotowawczym Kursie Radjotechnicznym” od dnia 15 września do dnia 15 stycznia. Po ukończeniu tego kursu następuje podział. Uzdolnieni do zawodu technicznego przechodzą na „Kurs Radjomechaników”, na którym nauka trwa od dn. 16 stycznia do dnia 30 czerwca. Uzdolnieni do obsługi radjostacji tylko w charakterze „słuchaczów” przechodzą na „Kurs dla Radjotelegrafistów”, na którym nauka trwa w przeciągu dziewięciu tygodni. Liczba godzin nauki na wszystkich tych kursach wynosi 18 godzin na tydzień i nauka prowadzona jest w godzinach popołudniowych. Oba kursy mają na celu wykształcenie fachowców dla radjotelegrafji i montażu i nadzoru radjostacji, jak również dla przemysłu radjotechnicznego. Warunki przyjęcia na kurs przygotowawczy: 4 klasy szkoły średniej ogólnokształcącej lub 7 klas publicznej szkoły powszechnej lub pełna szkoła rzemieślniczo-przemysłowa. Pierwszeństwo mają kandydaci z praktyką mechaniczno-elektrotechniczną. […]

Ogólny Kurs Radjotelegrafji i Radjotelefonji ma na celu szerzenie wśród inteligentnego ogółu wiedzy w zakresie radiotechniki. Na kurs ten mogą być przyjmowani bez różnicy płci kandydaci posiadający świadectwo ukończenia co najmniej 6 klas szkoły średniej ogólnokształcącej. Nauka prowadzona będzie w miarę potrzeby i liczby kandydatów w dwóch okresach: od dnia 15 września i od dnia 1 lutego po 18 tygodni, nie wliczając w ten okres ferji świątecznych. Kończący Kurs po odbyciu półrocznej praktyki mają prawo składać egzamin praktyczny na stopień radiotelegrafisty według norm przepisanych przez Ministerstwo Poczt i Telegrafów.

Wiele wskazuje na to, że drugi termin kursu ogólnego nie doszedł jednak do skutku – jak wskazywał „Express Poranny” z 2 marca 1925 roku, szkolenie zakończono w styczniu 1925 roku. W przypadku rocznych kursów i tym razem organizator dopuszczał uczestnictwo osób, które nie spełniały określonych warunków – tak jak w poprzedniej odsłonie miało się to odbyć na podstawie egzaminu wstępnego.

Trzeci ogólny kurs radiotelegrafii i radiotelefonii rozpoczął się 2 marca 1925 roku i – według zapowiedzi we wspomnianym „Expressie Porannym” – trwał do 30 czerwca. W planie przewidziano 15 godzin zajęć tygodniowo realizowanych w godzinach wieczornych, co łącznie daje ponad 250 godzin. I tym razem po odbyciu półrocznej praktyki można było składać egzamin na stopień radiotelegraficzny. Jak ustalił Stanisław Miszczak, Państwowe Kursy Radiotechniczne w latach 1924-1926 ukończyło 118 osób. Wśród nich Halina (Helena) Wilczyńska, pierwsza spikerka stacji PTR.

Ilustracja tytułowa: Fragment świadectwa Państwowych Kursów Radjotechnicznych

Źródło ilustracji tytułowej: Stanisław Miszczak „Historia radiofonii i telewizji w Polsce”, Warszawa 1972