We wtorek, 3 marca 1925 roku, na łamach „Kurjera Polskiego” ukazał się wywiad z ministrem przemysłu i handlu Józefem Kiedroniem zatytułowany „Koncesja na radjową stację nadawczą”. Choć dziś prasowy wywiad kojarzy nam się z nieco inną formą, przytoczmy artykuł w całości.

Sprawa udzielenia koncesji na utworzenie i eksploatowanie radjowej stacji nadawczej t.zw. (Broad-Casting) stała się w ostatnich czasach tematem niepokojących rozmów i pogłosek. Rozeszły się wieści, jakoby o zezwolenie to ubiegali się kandydaci o wybitnie politycznym charakterze, bądź grupy przez osoby takie popierane, w związku z tem powstały obawy, że sprawa koncesji rozstrzygniętą być może pod kątem politycznego znaczenia i wpływów kandydatów. W niektórych pismach pojawiły się wzmianki, podające szereg nazwisk znanych w świecie politycznym osób, jako rzekomo starających się o koncesję i mających do jej uzyskania poważne szanse.

W celu uzyskania źródłowych informacyj zwróciliśmy się z prośbą o udzielenie nam wyjaśnień do p. ministra przemysłu i handlu Kiedronia. Pan minister poinformował nas łaskawie, jak następuje:

O koncesję ubiega się ogółem dziesięciu kandydatów, z tych dwóch o koncesje lokalne. Po sformułowaniu konkretnych postulatów przez generalną dyrekcję poczt i telegrafów sprawa znajduje się w końcowem stadjum rozważań koncesyjnych. Nie jest ona dotąd przesądzona na niczyją korzyść. Rozstrzygnięcia spodziewać się można w ciągu dni kilkunastu.

Co dotyczy wymaganych przez rząd kwalifikacyj kandydatów ustalono, że 1) ubiegający się powinni reprezentować pewien zespół sił krajowych, wyrobionych naukowo i technicznie, obejmujący ośrodki odnośnej wytwórczości krajowej i dający gwarancję spowodowania rozwoju tej wytwórczości, 2) aby zespół ten rozporządzał kapitałem krajowym – ewentualny udział kapitału obcego nie może być w stosunku do krajowego przeważający, 3) kandydat musi dawać rękojmię zaprowadzenia takich instalacyj, któreby zapewniały dobry odbiór radjofoniczny w całem państwie i powinien mieć odpowiednie koncesje z ośrodkami wysoko postawionego przemysłu zagranicznego oraz odpowiednie uprawnienia patentowe.

Jako naczelną zasadę przyjęto, że sprawa nie może być przesądzona na korzyść obcego, z upośledzeniem krajowego przemysłu. W tym kierunku czynniki decydujące zwracają baczną uwagę, interesując się szczególnie ustosunkowaniem kapitałów obcych i krajowych kandydatów.

– Z radjowej stacji nadawczej – mówił pan minister w odpowiedzi na nasze relacje („relata refero”) o pogłoskach i obawach, by koncesja nie stała się w czyjejś ręce środkiem do specjalnych celów – musi płynąć korzyść dla państwa, przemysłu i całego społeczeństwa. Pozbawione są wszelkich podstaw pogłoski o rzekomych, znaczących „wpływach politycznych” na bieg tej sprawy. Ze względu na znaczne a częściowo sprzeczne interesy poszczególnych grup postanowiłem oddać sprawę do decyzji komitetowi ekonomicznemu rady ministrów.

Sądzimy, że powyższe wyjaśnienia wraz z wiadomością o postawieniu takiego, kolegjalnego załatwienia sprawy – decydująco wpłyną na uśmierzenie niepokojących pogłosek.

Wygłoszone tu zapowiedzi powiązania koncesji na nadawanie programu z „wytwórczością”, czyli produkcją odbiorników, rzeczywiście zostały zrealizowane. Stosowny zapis kilka miesięcy później znalazł się w dokumencie zezwalającym na nadawanie przez Polskie Radio. To zastanawiające w kontekście cytowanego przez nas artykułu Romana Rudniewskiego z 25 lutego, w którym pisał on o powołaniu do udziału w konkursie spółki mającej się zajmować wyłącznie „eksploatacją broadcastingu”.

Ilustracja tytułowa: Minister Przemysłu i Handlu Józef Kiedroń

Źródło ilustracji tytułowej: Narodowe Archiwum Cyfrowe