Powracamy dziś do analizy księdza Michała Rękasa poświęconej radiu w szpitalu. Wczoraj pisaliśmy o kwestiach technicznych i o tym kto w szpitalu słucha radia… Dziś przyjrzyjmy się temu jak wówczas chorzy słuchali radia:

Człowiek przyzwyczajony do słuchania radia słucha w miarę możliwości radia także podczas choroby i w ten sposób chce utrzymać swoją łączność ze zdrowymi, chce nadal „być i działać wśród zdrowych”, interesować się tymi samymi sprawami, którymi interesował się dotąd. W odpowiedziach ankiety mamy dowody, że chorzy tak właśnie podchodzą do radia: słuchają chętnie dziennika radiowego, audycyj sportowych, wykładów rolniczych, koncertów, transmisji z teatru, transmisji uroczystości kościelnych, narodowych, państwowych – chcą się czuć zdrowymi, wśród zdrowych. Choroba izolowała ich od życia społecznego, wyrwała z bieżących prac i zajęć, radio usuwa tę izolację, pomaga choremu „uciec od choroby”. To samo odnosi się do ociemniałych, do kalek, inwalidów. Choroba czy kalectwo pozbawiają człowieka pewnych możliwości a radio pozwala w swoisty sposób usunąć przykrości z tego wynikające, łączy chorego z życiem społecznym, z bieżącymi sprawami. Chorzy korzystają więc z całego programu radiowego. Cieszą się, gdy z odwiedzającymi mogą rozmawiać o najnowszych audycjach, brać udział w konkursach, pisać listy do radia.

Chorzy inaczej słuchają radia, aniżeli zdrowi, niż gdy sami byli zdrowi. Wśród tych, którzy zajmują się naukowo sprawą słuchania radia i jego działania, coraz powszechniejsze jest zdanie, że radio jest wprawdzie ważnym i poważnym czynnikiem kulturalnym, że wpływ swój jednak wykonuje raczej przez działanie uboczne, jako kulturalna rozrywka. Zdrowi tak właśnie najczęściej traktują radio – jako jeden z czynników kulturalnej rozrywki. Zdrowi słuchają raczej ubocznie, mają tyle innych bieżących spraw i zajęć, tyle prac, książek, czasopism, zebrań, rozrywek, że radio staje się jedną więcej rozrywką, staje się uzupełnieniem innych środków kultury, jak książka, teatr, koncert. Wielka różnica w słuchaniu radia tu jest między zdrowymi i chorymi. Bardzo często dla chorych słuchanie radia jest jedynym możliwym zajęciem i rozrywką. Dla chorych, którzy nie mogą ruszyć się z miejsca, nie mogą czytać, rozmawiać, przyjmować odwiedzin, dla ociemniałych, dla samotnych radio staje się książką, gazetą, przyjacielem.

W dalszej części autor zwracał uwagę na problem biernego słuchania:

Doświadczenia z terenu Polski i innych krajów, listy chorych i odpowiedzi dyrektorów szpitali i lekarzy wskazują, że przy odpowiednim „dozowaniu” słuchania radia można łatwo uniknąć szkodliwych skutków bezmyślnego słuchania, a zdobyć duże korzyści duchowe dla chorego i dla ogólnej atmosfery zakładu leczniczego lub opiekuńczego.

Okazało się również, że radio w szpitalu ma również inne zalety. To już notatka z „Kurjera Warszawskiego” z 27 marca 1925 roku:

Wybitny chirurg londyński, sir Bruce Porter twierdzi, na mocy doświadczeń w szpitalach londyńskich, że radjofon jest doskonałym środkiem na złagodzenie nerwowej bezsenności. I pod innemi względami muzyka przesyłana przez radjo ma działać dobroczynnie.

Ilustracja tytułowa: Chorzy w szpitalu wojskowym na Mokotowie w Warszawie słuchają stacji PTR

Źródło ilustracji tytułowej: „Radjofon Polski” 1/1926