We wczorajszym odcinku z braku miejsca nie wspomnieliśmy o śledztwie, które na swoich łamach zrelacjonowała sobotnia „Rzeczpospolita”. Temat zresztą nie był nowy, bo już rok wcześniej pojawił się na łamach „Przeglądu Radjotechnicznego”. A chodziło o angielskie słowo broadcasting.

W żaden żywy sposób przetłomaczyć się go nie można: broad znaczy szeroki…, obszerny, the casting – wyrzucanie… rozsiewanie – lecz co to wszystko może mieć wspólnego z radjo?

– Racja, czytelniku, radjo mogłoby się najzupełniej obejść bez tego słowa, lecz cóż zrobić?... słowo takie jest, a po co i na co?... Czy dla tego, by i tak już tajemnicze przenikanie fal elektromagnetycznych przez mury, ściany, płoty itp. inne przeszkody naturalne – uczynić jeszcze bardziej niezrozumiałem?... Dosyć na tem, że jest słowo i jest z nim kłopot!

Ale na pocieszenie naszych czytelników możemy powiedzieć, że z angielskim „broadcastingiem” nie mniejszy kłopot mają i… Anglicy. Na skutek licznych interpelacji czytelników, mr. W. Whitten, jak podaje „Radio Times”, podjął się zadania wyjaśnienia tego słowa.

– Lecz od czego tu zacząć?

– Oczywiście, trzeba od archiwów, bibljotek, zbiorów itd.

Długie i mozolne były poszukiwania mr. W. w słowniku Johnsona, wyd. w roku 1827, znalazł słowo „broadcast”, lecz nic ono nie mówiło – zastosowane było w znaczeniu: siew, lub lepiej jeszcze – „dostojny gest siewcy”. W „Listach” A. Iounga z r. 1767 – znaczenie słowa było prawie, że to samo…

– Źle, powiada mr. W., trzeba się zwrócić w inną stronę!

Zaprzestał poszukiwań w literaturze starej i starożytnej, a wziął Siudo literatury nowszej i… o dziwo! Znalazł! Stwierdził mianowicie, że Ruskin i inni słowa „broadcast” używali dla określenia rozrzutności ludzi młodych, szastających pieniędzmi bez ograniczenia.

– Dobrze – powiada – to znaczenie „broadcasting” nadaje się najlepiej na określenie działalności współczesnych radjoamatorów Anglji i Ameryki.

Wyjaśnienie mr. W., może i dobre dla radjoamatorów angielskich, dla naszych natomiast jest tak samo niezrozumiałe, jak i słowo „broadcasting”, dodamy przeto od siebie, że „broadcasting” się umiędzynarodawia i używany jest w znaczeniu: radjofonja.

Nad tym jakie korzyści owy broadcasting przynosi tego samego dnia rozwodziła się „Polska Zbrojna”.

Zastosowanie fal elektromagnetycznych daje nam już dzisiaj możność słuchania najświeższych wiadomości giełdowych, prasowych, sportowych, meteorologicznych i teatralnych. Kursy naukowe: np. uniwersytetu berlińskiego, Hans Brendow-Schule z różnych dziedzin nauki. Kursa języków nowożytnych: esperanto, francuski, angielski, hiszpański, rosyjski. Kursa techniki z zakresu fizyki, przyrody, historji, sztuki, architektury, literatury, muzyki, higjeny, ekonomji społecznej, rolnictwa, gospodarstwa domowego, pedagogji. Deklamacje, wieczory autorskie. Muzyka. Nabożeństwa poranne z kazaniami. Uroczystości patrjotyczne, jak ostatnio nadawane w dniu 3 maja w Warszawie i w dwa dni później w Paryżu. Siedząc wygodnie zatopiony w miękich poduszkach fotelu można (fatygując rękę do poruszania urządzeń aparatu) nasłuchać się wszystkiego do woli, czego tylko dusza zapragnie. Radjo daje się także zastosować w dziedzinie studjów lekarskich. Niedawno zastosował je francuski uczony, przesyłając tętna bicia serca ludzi zdrowych i chorych. W niedalekiej przyszłości, jeżeli nauka pójdzie tem samem tempem, będziemy nietylko słyszeli produkujących się, ale nawet ich widzieli.

Tymczasem przed mikrofonem stacji PTR ponownie produkowali się uczniowie gimnazjum Kulwiecia.

Ilustracja tytułowa: Tytuł książki „Radjotelefonia dla użytku szerokiego ogółu („broadcasting”)

Źródło ilustracji tytułowej: Polona.pl