Pod koniec czerwca 2019 roku odnotowaliśmy jedną z największych propagacji troposferycznych z Europy Zachodniej. Patrząc na uzyskane rezultaty można stwierdzić, że było to najsilniejsze tropo na paśmie UKF-FM 87,5-108 MHz z terenów Anglii, Holandii i Belgii w ciągu przynajmniej 15 lat. Odbierane sygnały osiągały jakość stereo i RDS na wielu częstotliwościach, a maksymalne odległości przekroczyły 1500 km.
Początek lata to zwykle czas na propagację jonosferyczną, potocznie zwaną Esami (od nazwy warstwy sporadycznej E). Sygnał radiowy jest odbijany na wysokości ok. 100 kilometrów nad ziemią i trafia bezpośrednio z nadajnika do odbiornika w typowych odległościach 1500-2000 km. Należy jednak podkreślić, że tym razem odbiór tak dalekich stacji nie był spowodowany odbiciem w jonosferze. Rekordowa propagacja była bezpośrednio związana z pogodą.
Czerwiec zapisał się wieloma rekordami klimatycznymi w Polsce i Europie. W Wielkopolsce temperatury dwukrotnie przekroczyły 38°C, co okazało się rekordem tego miesiąca w całej historii pomiarów w naszym kraju. Największe upały na szczęście nas ominęły – we Francji odnotowano ponad 45°C. Pomijając już absolutne rekordy temperatury okazało się, że również średnia temperatura czerwca była najwyższa w historii pomiarów, zarówno w Polsce, jak i nawet… na całym świecie.
Niespotykane warunki na pasmach radiowych UKF, które wystąpiły 27 czerwca 2019 roku, zależały od bieżącej sytuacji w najniższej warstwie atmosfery, czyli troposfery. Warstwy inwersyjne występują typowo na wysokości od kilkuset metrów do kilku kilometrów nad ziemią i mogą transportować sygnały radiowe podążając za krzywizną ziemi. Od północy do Polski po upałach nasuwał się chłodny front atmosferyczny. Wieczorem dnia poprzedzającego przez środkową Polskę przeszły nawet burze. Prognozy propagacji troposferycznej były jednak zgodne co do możliwości uformowania duktu w Europie na linii wschód-zachód.
Zgodnie z przewidywaniami odległe stacje pojawiły się na paśmie UKF w nocy. Holme Moss (Manchester) to pierwsza brytyjska lokalizacja, która została zalogowana w Tomaszowie Mazowieckim w odległości 1493 km, praktycznie przez całą długość duktu. Informacja o odbiorze została przekazana do innych osób w Polsce i dość szybko okazało się, że w Płocku odbiór był już możliwy w jakości stereo i RDS.
Podczas propagacji troposferycznej polaryzacja sygnału jest zachowana. W przypadku brytyjskich stacji odbiór był możliwy zarówno w pionie jak i poziomie, ponieważ praktycznie wszystkie lokalizacje nadawcze wysokiej mocy w Wielkiej Brytanii posiadają dwupolaryzacyjne systemy antenowe. Sygnały z Holandii były dostępne jedynie w pionowej polaryzacji, np. IJsselstein. Korzystając z anteny zainstalowanej w odwrotnej, poziomej polaryzacji, można było również usłyszeć wiele niemieckich stacji (WDR, SWR, hr).
Propagacja była dość dynamiczna ze względu na wyraźny wiatr, którego porywy się nasilały i rano przekraczały 10 m/s. Dukt troposferyczny przesuwał się na południe. Szczyt propagacji wystąpił wczesnym porankiem. Najsilnejsze sygnały z Sutton Coldfield (okolice Birmingham) oraz Wrotham (okolice Londynu) osiągały chwilami poziom ponad 40 dBf, ale ich zmienność była wyraźna. Najdalszy dystans uzyskano do lokalizacji Wenvoe – 1576 km na trzech częstotliwościach – 96,8, 99,5 oraz 101,7 MHz.
Holandia była obecna przez cały czas, także z lokalizacjami wysuniętymi na południowy-zachód tego kraju (np. Rotterdam, Goes). Wraz z upływem czasu pojawiła się także Belgia (Egem oraz Schoten).
Rano do nasłuchów dołączyła Góra Kalwaria i Gostyń, gdzie również powiódł sie odbiór brytyjskich stacji BBC z Wrotham (odpowiednio 1440 i 1155 km). Niestety, było to już w czasie, gdy propagacja zanikała.
Podsumowanie odbioru:
Tomaszów Mazowiecki (9-el Yagi, pol. pozioma):
- Sutton Coldfield (1495 km) – BBC Radio 1, 4, Classic FM.
- Holme Moss (1493 km) – BBC Radio 2, 3, 4, Classic FM.
- Belmont (1381 km) – BBC Radio 4.
- Tacolneston (1295 km) – BBC Radio 1, 2, 3, Classic FM.
Płock (19-el Yagi, pol. pozioma & 2× 9-el Yagi, pol. pionowa):
- Wenvoe (1576 km) – BBC Radio 1, Cymru, Classic FM.
- Rowridge (1470 km) RDS – BBC Radio 1, 2, 3, 4.
- Sutton Coldfield (1455 km) RDS – BBC Radio 1, 2, 3, 4, Classic FM.
- Holme Moss (1444 km) RDS – BBC Radio 2, 3, 4, Leeds, Classic FM.
- Oxford (1426 km) – BBC Radio 1.
- Copt Oak (1416 km) – Gem 106.
- Peterborough (1356 km) – BBC Radio 1, 2, 3, 4.
- Wrotham (1339 km) RDS – BBC Radio 1, 2, 3, 4, Kent.
- Belmont (1335 km) – BBC Radio 1, 3, Classic FM.
- Dover (1280 km) – Classic FM.
- Swingate (1273 km) – BBC Radio 1, 2, 3, 4.
- Tacolneston (1257 km) RDS – BBC Radio 1, 2, 4, Classic FM.
Góra Kalwaria (6-el Yagi, pol. pionowa):
- Wrotham (1440 km) – BBC Radio 3, 4.
Gostyń (3-el Yagi, pol. pionowa):
- Wrotham (1155 km) – BBC Radio 2, 3.
Oto kilka nagrań z odbioru:
Szczegółowe logi odbioru: